چرخ خودرو از اجزای سیستم تعلیق و انتقال نیرو به حساب می آید، جهت درک بهتر سیستم تعلیق، سیستم ترمز و همچنین مکانیزم انتقال قدرت از موتور به چرخ ها می بایست شناخت کاملی از مکانیزم چرخ داشته باشید. در این مطلب از بلاگ مزدا اعتماد به بررسی کامل چرخ خودرو، مکانیزم و اجزای آن می پردازیم.
مواد سازنده چرخ اتومبیل و اجزای اصلی آن
اصلی ترین و مستحکم ترین عضو چرخ ، سگدست (فولاد، آلومینیوم و چدن) می باشد که سیستم تعلیق ، سیستم انتقال قدرت و سایر قطعات تشکیل دهنده چرخ -بلبرینگ چرخ (فولاد آلیاژی)، دیسک ترمز (چدن خاکستری) و رینگ و لاستیک-، به آن متصل می شوند. در شکل زیر موقعیت نشیمگاه چرخ خودرو را مشاهده می کنید.
مواد سازنده سگدست
محوری که چرخ حول آن دوران میکند و روی آن یاتاقان بندی میشود یا به عبارتی دیگر لولایی که برای چرخیدن چرخ روی محور فرمان استفاده میشود، سگدست خودرو یا همان نشیمنگاه چرخ گفته میشود.
سگ دست روی محور یا سیبک خودرو نصب میشود. در ماشینهای قدیمی با اکسل غیرمستقل مانند کامیونها و ماشینهای شاسی بلند سگدست، روی میل سگدست میچرخد. سگ دست در واقع یک میله فلزی در دنباله اتومبیل است که حرکت را از فرمان به چرخها منتقل میکند.
جنس: آلومینیوم، چدن مالیبل (چکش خوار)، فولاد فورج شده
در شکل زیر ، نمایی از پشت سگدست مشاهده می کنید که کاور دیسک ترمز و پلوس ماشین به آن متصل می شوند ، سگدست با لکه های سبز ، پلوس ماشین (که وظیفه انتقال نیرو از گیربکس به چرخ را بر عهده دارد) با رنگ آبی و کاور پلوس را با رنگ نارنجی مشاهده می کنید.
در ادامه بررسی قطعات متصل شونده به سگدست ، عضو دیگری که بررسی می کنیم ، مجموعه بلبرینگ چرخ می باشد که خود شامل چندین قطعه ی کوچک و بزرگ می باشد وظیفهی اصلی بلبرینگ تسهیل کردن چرخش هر نوع چرخ، از چرخ دوچرخه گرفته تا چرخ هواپیما است. همچنین این وسیله موجب کاهش اصطکاک بین دو سطح میگردد و در نتیجه باعث کمتر شدن صدای چرخش میشود.
مجموعه بلبرینگ خودرو از دو قسمت ثابت و متحرک تشکیل شده :
قسمت ثابت که بر روی سگدست با چند پیچ متصل می شود
قسمت چرخان (متحرک)
قسمت متحرک نسبت به قسمت ثابت می چرخد به این صورت که دو ردیف ساچمه بین قسمت ثابت و متحرک قرار می گیرد و چرخش این دو قسمت نسبت به یکدیگر را ممکن می سازد.
جنس: فولاد آلياژی کروم دار پر کربن
در شکل زیر ، مجموعه بلبرینگ چرخ با لکه های زرد نشان داده شده ، همچنین سگدست با لکه های نارنجی و پلوس با لکه های آبی نشان داده شده است.
مواد سازنده دیسک ترمز
عضو بعدی دیسک ترمز می باشد که به قسمت متحرک متصل می شود و همراه چرخ می چرخد و عضو مهمی از سیستم ترمز ماشین محسوب می شود ، انواع سیستم ترمز بر اساس ساختار و عملکرد بسیار گسترده هستند. ترمزهای دیسک، ترمزهای قدیمی از درون یک سطح دایرهای به بیرون فشار میآورند، ولی در سیستم ترمز دیسکی از یک قسمت چرخان چدنی (دیسک) به همراه لنت ترمز در دو طرف استفاده میشود.
در شکل زیر سگدست چرخ با شماره 1 ، کاور دیسک ترمز با شماره 2 ، مجموعه بلبرینگ چرخ با شماره 3 و دیسک ترمز با شماره 4 نشان داده شده اند.
مواد سازنده رینگ و لاستیک از چرخ خودرو
در مرحله بعد ، مجموعه رینگ و لاستیک چرخ به مجموعه چرخ اضافه می شود، جسم صلبی از فولاد و آلومینیوم یا فایبرگلاس است، رینگ معمولا با ۳ یا ۵ مهره روی کاسه چرخ بسته می شود.
در ساختمان لاستیک از مواد شیمیایی، طبیعی و معدنی مختلفی استفاده میشود که هر یک در عملکرد تایر و نیز در جریان تولید آن نقش خاصی را ایفاء میکنند.
اصلیترین مواد تشکیل دهنده تایر به شرح زیر است.
کائوچو
از نظر تهیه و فرآوری، کائوچو را به سه دسته تقسیم میکنند:
کائوچوی طبیعی (Natural Rubber)
کائوچوی طبیعی از شیره درخت مخصوصی که در مناطق استوایی میروید، به دست میآید.
کائوچوی مصنوعی (Synthetic Rubber)
کائوچوی مصنوعی نیز از مشتقات نفتی و محصول کارخانجات پتروشیمی است. از انواع کائوچوی مصنوعی میتوان بوتادین رابر (BR) و استایرن بوتادین رابر (SBR) را نام برد.
کائوچوی بازیافتی (Reclaim Rubber)
در شکل زیر پلوس با شماره 1 ، سگدست با شماره 2 ، بلبرینگ چرخ با شماره 3 ، مجموعه بلبرینگ چرخ (که بلبرینگ شماره 3 داخل آن قرار می گیرد) با شماره 4 ، دیسک چرخ با شماره 5 و مجموعه رینگ و لاستیک با شماره 6 نشان داده شده اند.
چرا لاستیک ماشین مشکی است؟
این رنگ نتیجه ترکیب مواد شیمیایی تثبیت کننده است که در حین تولید با پلیمر تایر مخلوط میشوند. سوپرکربن مشکی این ماده شیمیایی ” Carbon black ” نام دارد و برای حفاظت تایر شما در برابر آسیبهای نور فرابنفش و لایه ازن به آن افزوده میشود و بطور ناگهانی طول عمر و دوام تایر را افزایش میدهد.
کربن سیاه دارای قابلیت مقاومت در برابر اثر خورندگی و فساد تدریجی ازن میباشد و اشعههای فرابنفش را جذب میکند تا آنها را به گرما تبدیل کند. با اضافه شدن ازن به مولکولها و ترکیبات شیمیایی که انسجام کلی تایر را تضعیف میکنند، انبساط و انقباض تایر، کمتر آسیبزا خواهند بود و باعث خطر کمتری میشوند و نتیجه آن عمر طولانیتر و امنتر تایر خواهد بود.
چرخ خودرو دارای قطعات زیادی است که در اینجا به طور خلاصه اجزای اصلی آن آورده شده بود حتی قطعات اصلی که ما شرح دادیم نیز دارای اجزا و عضوهای کوچک و بزرگ می باشند. آیا تا بحال چرخ خودرو باز شده از نزدیک دیدهاید؟ چه اجزای دیگری به نظر شما نقشی اساسی در این قسمت از سیستم خودرو بازی میکنند؟